آب همواره به عنوان عنصر حیاتی در زندگی مهم بوده است ولی لازم است نکاتی در رابطه با آبهای آشامیدنی و معدنی سالم و مجاز ذکر شود تا افراد جامعه در انتخاب و مصرف این مایع حیاتی حساسیت بیشتری داشته باشند زیرا ممکن است برخی از آبهای حتی معدنی، سالم نبوده و حاوی سموم و میکروبهای مضر برای سلامت انسان باشند.
مدیر آزمایشگاه کنترل غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی توضیحاتی در رابطه با انواع آبها داده و در رابطه با آبهای بسته بندی توضیح داده است و جالب است بدانید تمام آبهای بسته بندی شده آب معدنی نیستند و به اشتباه در بین مردم رایج شده است.
دکتر «عطاالله شکوری» با اشاره به خصوصیات آبهای آشامیدنی گفت: آب آشامیدنی در حقیقت همان آب شرب منازل است که طبق اصول و استانداردهای خاصی تصفیه شده و از طریق لولههای استاندارد به منازل راه مییابد و به طور مرتب توسط شرکت آب و فاضلاب از نظر سلامتی مورد آنالیز قرار میگیرد و از نظر فیزیکی باید حاوی یک سری خصوصیات ویژه باشد.
وی در رابطه با آبهای بسته بندی گفت: در ایران علاوه بر آب آشامیدنی، آب های بسته بندی شده هم وجود دارد که توسط کارخانجات تولید شده و به فروش می رسند. طبق استاندارد ایران آب های بسته بندی به دو صورت آب آشامیدنی بسته بندی شده و دیگری آب معدنی طبیعی تولید می شوند. طبق تعریف استاندارد ایران، آب آشامیدنی بسته بندی شده به آبی گفته می شود که در ظروف خاصی بسته بندی شده و به طور طبیعی دارای املاح است یا املاحی به آن اضافه می شود. این نوع آب به طور طبیعی می تواند گاز کربنیک داشته باشد یا شرکت به آن اضافه نماید. به غیر از این مورد افزودن هرگونه مواد دیگری مانند مواد شیرین کننده و طعم دهنده به آن غیر مجاز است.
شکوری در ادامه عنوان کرد: باید توجه داشت هر آب بسته بندی شده آب معدنی نیست و هرکدام خصوصیات خاص خود را دارند منابع آب آشامیدنی بسته بندی شده گوناگون هستند که مهمترین آنها آب زیرزمینی مانند آب چاه و قنات و آب چشمه و آب لوله کشی است. البته نوعی آب آشامیدنی بسته بندی شده هم وجود دارد که به آن گاز اکسیژن طبی که دارای استاندارد خاصی است، اضافه میشود. نوع دیگر آب بسته بندی شده، آب معدنی طبیعی است. تفاوت آب معدنی طبیعی با آب آشامیدنی این است که دارای املاح خاص یا عناصر کمیاب خاصی است که از نزدیک ترین محل ممکن به سرچشمه آب و تحت شرایط بهداشتی بسیار خاص تهیه می شود و علاوه بر آن هیچ گونه فرآیند پالایش خاصی به غیر از پالایش فیزیکی نباید روی آن صورت گیرد.
وی همچنین در رابطه با منابع تهیه آب معدنی عنوان کرد: منبع تهیه آب معدنی، طبیعی است مثل چشمه و در موقع تهیه آن باید نهایت دقت صورت گیرد که از هر گونه آلودگی به دور بوده و ترکیبات این نوع آب باید در فصول مختلف سال از ثبات نسبی برخوردار باشد. بنابراین تولید و عرضه آب معدنی طبیعی تحت شرایط بسیار سخت گیرانه انجام میشود. برای این منظور حتی لازم است منابع زیرزمینی که به عنوان منشاء تولید آب معدنی طبیعی شناخته میشوند از نظر دارا بودن شرایط لازم آب معدنی طبیعی مورد آنالیز و بررسی کامل صورت گیرد و از نظر مراجع قانونی و ذیصلاح کشور مورد تایید باشد.
مدیر آزمایشگاه کنترل غذا داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه آبهای قابل شرب که توضیح داده شده به صورت طبیعی یا غیرطبیعی میتوانند در معرض آلودگیهای گوناگون قرار گیرند، تصریح کرد: همچنان که میدانیم عمده مصرف آب آشامیدنی در ایران از طریق آب سدها و آب چاه تامین میشود.
شکوری گفت: این نوع آبها میتوانند ترکیبات مختلفی را در خود حل کنند و در نتیجه آب آلوده شود. برای مثال فلزات سنگین و یا هرگونه مواد شیمیایی محلول در آب در حین جاری شدن آب میتوانند آن را آلوده کنند. بر همین اساس است که آب آشامیدنی باید از نظر وجود آلودگیهای فلزات سنگین، ترکیبات شیمیایی خاصی چون نیترات ترکیبات آروماتیک حلقوی، برخی سموم آفت کش از نظر وجود گندزداها و حتی مواد رادیو اکتیو مورد آنالیز قرار گیرند.
وی افزود: علاوه بر این آب های بسته بندی شده باید از نظر میکروبی هم مورد آنالیز قرار گیرند. چون آب می تواند بسیاری از عوامل بیماری های باکتریایی را منتقل کنند. خوشبختانه در ایران نظارت کافی در این مورد وجود دارد و آب های تولیدی به طور مرتب توسط وزارت بهداشت کنترل و آنالیز می شوند.
شکوری با توصیه به خریداران آبهای بسته بندی شده اعم از آشامیدنی و معدنی تاکید کرد: تهیه آب بسته بندی شده به خصوص در فصول تابستان و مواقع مسافرت باید به چند نکته توجه کنند. مردم کشور ما به تمام آبهای بسته بندی شده، آب معدنی میگویند که طبق توضیحات داده شده این موضوع غلط است. حتی برخی مردم دلیل خرید آب بسته بندی شده را معدنی بودن آن میدانند و فکر میکنند که تمام آبهای بسته بندی شده از دل کوه به دست آمده است.
به گزارش سازمان غذا و دارو - وی گفت: بنابراین ابتدا مردم باید موقع خرید روی آب بسته بندی شده را با دقت مطالعه کنند تا اگر دنبال آب معدنی طبیعی هستند به اشتباه آب آشامیدنی که ممکن است حتی آب چاه باشد، خریداری نکنند. ثانیا حتما در موقع خرید آب بسته بندی درج نشانههای وزارت بهداشت و استاندارد ایران توجه کنند. لازم به یادآوری است که ممکن است برخی سودجویان آبهای خارجی قاچاق را به فروش برسانند که مردم باید توجه کافی کنند چون ممکن است آبهای بسته بندی شده قاچاق به دلیل اینکه آنالیزهای لازم را ندارند برای سلامتی آن ها مضر باشند.
شکوری در پایان با توصیه به فروشندگان آبهای بسته بندی شده، افزود: فروشندگان سعی کنند به اندازه ظرفیت انبار خود آب خریداری کنند. زیرا مشاهده شده است برخی فروشندگان آبهای بسته بندی شده را، به خصوص در فصل تابستان در معرض نور خورشید قرار میدهند که از نظر علمی کار صحیحی نیست و ممکن است ترکیبات خطرناکی از ظرف بسته بندی به درون آب نشت کند مردم هم سعی کنند آبهایی را که مدتها مقابل نور خورشید قرار گرفته، خریداری نکنند.