نیروگاه های برق دنیا تشنه هستند. ما دقیقا نمیدانیم این نیروگاهها چقدر آب مینوشند. کارشناسان میگویند کشورهای با بیشترین تنش آبی، کمترین اطلاعات را از میزان مصرف آب نیروگاههای حرارتی خود دارند.
به گزارش خبرنگار بین الملل «انرژی امروز» علی رغم اینکه بخش برق در بین صنایع از بزرگترین مصرف کنندگان آب به حساب میآیند، تعهدی برای این صنایع برای اعلام میزان آب مصرفی خود قائل نشدهاند.
نیروگاههای برق آب را برای بخشهای خنک سازی استفاده میکنند، اما پایگاه جهانی دادههای نیروگاههای برق که مهم ترین منبع اطلاعاتی نیروگاههای برق دنیاست، نتوانسته است برای بیش از ۵۹ درصد از ظرفیت برق تولیدی جهان اطلاعاتی کسب کند. این شکاف اطلاعاتی برای هر کس، از مصرف کننده تا سرمایهگذار، خطرناک است.
بخش انرژی هم عامل و هم قربانی کمبود آب است
نیروگاههای برق وابسته به آب بیش از ۸۱ درصد برق دنیا را تولید میکنند. این نیروگاهها از سوختهایی چون زغال سنگ، گاز یا هستهای استفاده میکنند. این سوخت را تبدیل به حرارت میکنند و از این حرارت برق تولید میکنند. برای بیشتر نیروگاههای بزرگ، آب یک فرآیند چرخشی را طی میکند، هم باعث خنک سازی میشود و هم بخار مورد نیاز توربین ها را فراهم میآورد.
با افزایش تقاضای برق در دنیا، آب مورد نیاز این بخش هم بیشتر میشود و در نتیجه منابع آب را با مشکل مواجه میکند. در دنیا بیش از ۳۶ کشور از عوارض کمبود شدید آب رنج میبرند.
کمبود آب در این کشورها باعث شده است که تامین برق مورد نیاز آنها هم با مشکل مواجه شود. در سال ۲۰۱۲، خشکسالی در ایالات متحده باعث تعطیلی دست کم یک نیروگاه در ایالت کنتیکت شد. مورد مشابه دیگر در هندوستان، در سال ۲۰۱۶ به دلیل خشکسالی و کمبود آب رخ داد.
هنوز هم در بسیاری از کشورها به ویژه کشورهایی که با کمبود آب مواجه هستند، مثل هند، ارائه اطلاعات در خصوص میزان آب مصرفی نیروگاهها اجباری نیست. کمبود اطلاعات مانع از مسوولیت پذیری و پاسخگویی میشود و باعث میشود سیاستگذاران و مسوولان از میزان دقیق آب برداشت شده توسط نیروگاهها در تمام دنیا بیخبر باشند. در حالی که بر سر همین آب برداشت شده توسط نیروگاه ها، بین کشاورزی و مصارف شهری هم رقابت وجود دارد و یا این آب از منابعی برداشت شده است که منابع در معرض خطر هستند.
از سویی سرمایهگذاران بخش برق هم دسترسی به اطلاعات جامع در خصوص آب مصرفی نیروگاهها نداشته بنابراین نخواهند توانست ارزیابی مشخصی از خطرات محیط زیستی که با آن مواجه هستند داشته باشند.
روشهایی هم برای ارزیابی میزان مصرف آب نیروگاهها ارائه شده است. بر اساس تکنولوژیهای محاسباتی جدید میزان مصرف آب بر اساس نوع سوخت مصرفی محاسبه میشود.
در این روشها از طریق تصاویر ماهوارهای نیروگاهها، نوع سوخت مصرفی و روش خنک سازی آنها مشخص میشود و با مقدار آب برداشت شده و مصرف شده مقایسه میشود. سپس این فاکتور شدت با دادههای مربوط به برق تولیدی (که بر عکس آب مصرفی، همیشه مشخص است) ترکیب شده و بالاخره مشخص میشود در بازه زمانی معلوم، چقدر آب مصرف یا برداشت شده است.
هر کس با این روش قادر به تعیین میزان آب مصرفی نیروگاه ها خواهد بود.
چند آمار جالب از نیروگاه های ایالات متحده
در سال ۲۰۱۵ بیشتر آبی که در ایالات متحده از آبهای زیرزمینی و آبهای سطحی برداشت شده است برای مصارف بخش برق بوده است. آبیاری کشاورزی با فاصله کم در مقام دوم و تامین آب عمومی با فاصله بسیار زیاد در مقام سوم قرار گرفته است.
در همین سال، نیروگاه های حرارتی ایالات متحده؛ به بیانی هر آنچه که سوخت می سوزاند تا گاز یا بخار برای به حرکت درآوردن توربین تولید کند؛ ۱۳۳ میلیارد گالن در روز آب مصرف کرده است. با توجه به این که هر گالن آمریکایی برای مایعات تقریبا برابر با ۳.۷۸۵۴۱۲ لیتر است، ۱۳۳ میلیارد گالن برابر با بیش از ۵۰۲۷۴۰۰۰۰۰۰۰ لیتر می شود.
در سال ۲۰۱۴، بخش برق این کشور ۱۵.۱ گالن (بیش از ۵۷.۰۷۸ لیتر) در هر کیلووات ساعت برق تولیدی، مصرف کرده بود. اما در سال ۲۰۱۷، فقط ۱۳ گالن (بیش از ۴۹.۱۴ لیتر) آب در هر کیلووات ساعت مصرف کرده است. دلیل این امر را می توان در توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر و کاهش قیمت گاز طبیعی دانست.
EIA می گوید که نیروگاه های حرارتی در شرق آمریکا آب بیشتری نسبت به همان نیروگاه ها در غرب آمریکا مصرف می کنند. دلیل این امر ساختارهای اطراف این نیروگاه ها هستند.
عموما نیروگاه های شرق آمریکا در کنار رودخانه ها و دریاچه های بزرگ قرار گرفته اند، و بنابریان سیستم خنک کنندگی آنها سیستم یکبار گذر یا Once Trough Cooling است. بنابراین مقدار زیادی آب از منابع آبی اطراف برداشت می شود.
به عنوان نمونه در ایالت های مریلند و آریزونا ۸۵ درصد برق مورد نیاز هر دو ایالت از نیروگاه های حرارتی تولید می شود، در حالی که در سال ۲۰۱۷، بخش برق مریلند ۴۷ گالن در هر کیلووات برق تولیدی آب برداشت کرده بود، در آریزونا برداشت آب به کمتر از نیم گالن در هر کیلووات ساعت می رسید.